Okap kuchenny stanowi podstawowy element wyposażenia każdej kuchni. Do jego zadań należy bowiem nie tylko usuwanie z pomieszczenia nieprzyjemnych lub zbyt intensywnych zapachów, ale także redukowanie poziomu zawilgotnienia powietrza podczas gotowania oraz pochłanianie ulatniającego się z potraw tłuszczu. Brak jego obecności mógłby w dłuższej perspektywie czasu spowodować poważne problemy, takie jak np. nasiąknięte wodą ściany, czy też gęsty, ciężki w usunięciu i wywołujący trwałe przebarwienia osad na meblach oraz suficie.

Decyzja odnośnie do zakupu tego typu urządzenia nie jest jednak łatwa. Pod uwagę musimy bowiem wziąć szereg rozmaitych czynników – począwszy od kubatury kuchni i ilości dostępnej w ramach niej wolnej przestrzeni, przez ograniczenia i utrudnienia montażowe oraz możliwość (lub jej brak) podłączenia do sieci wentylacyjnej budynku, aż po spójność stylistyczną z przyjętą w ramach pomieszczenia aranżacją. Jaki okap kuchenny wybrać zatem do swojej kuchni? Zapraszamy do lektury!

Rodzaje okapów kuchennych

Aby ułatwić sobie wstępne rozeznanie w temacie, warto zacząć od zapoznania się z dostępnymi rodzajami okapów kuchennych. Podstawowa klasyfikacja (bazująca przede wszystkim na docelowej lokalizacji urządzenia) obejmuje zatem okapy:

  • wyspowe – montowane z reguły pośrodku pomieszczeń, tuż nad wyspą kuchenną,
  • blatowe – wbudowywane bezpośrednio w blat kuchenny (w pionie), tuż za płytą grzewczą,
  • podszafkowe – doskonałe dla pomieszczeń o małych rozmiarach, ze względu na niewielkie gabaryty, które umożliwiają zlokalizowanie ich pod wiszącą szafką kuchenną,
  • kominowe (przyścienne) – montowane wzdłuż przylegającej do kuchenki ściany
  • teleskopowe – niewielkie, lecz przy tym także dość wydajne okapy, pozwalające na całkowite ukrycie swojej konstrukcji (po zakończonej pracy) wewnątrz zastosowanej zabudowy,
  • narożne – zaprojektowane tak, aby umożliwić łatwy i efektowny montaż w obrębie narożników pomieszczeń,
  • skośne – okap, którego konstrukcja zbliżona jest do budowy wyciągów kominowych, jednak pozwala na montaż pod skosem, co pozwala ograniczyć zajmowaną przezeń przestrzeń,
  • uniwersalne – urządzenia zaprojektowane tak, aby udostępniać jak najszerszy zakres miejsc, możliwych do przeprowadzenia instalacji (przytwierdzanie zarówno do ścian oraz sufitów, jak i do powierzchni szafek).

okapy kuchenne Okapy kuchenne marki Kernau

Rodzaje filtrów

Zanim przejdziemy do omówienia poszczególnych rodzajów filtrów, warto zwrócić uwagę na jeden szczególny aspekt, dotyczący okapów kuchennych. Otóż systematyka ich podziału, oprócz klasyfikacji szczegółowo opisanej w poprzednim akapicie, rozbija również dostępny asortyment na dwa dodatkowe rodzaje – wyciągi oraz pochłaniacze.

Należy przy tym zaznaczyć, że niemal wszystkie omówione wcześniej okapy – sklasyfikowane w zależności od dedykowanej im przestrzeni roboczej – mogą występować zarówno w formie wyciągu, jak i pochłaniacza.

W przypadku pierwszego ze wspomnianych rodzajów okapu, urządzenie bazuje na układzie otwartym, wysysając parę wodną, tłuszcz oraz brzydkie zapachy z powietrza, które to następnie wciągane są przez funkcjonującą w ramach danego obiektu sieć wentylacyjną. Wyciągi takie posiadają zwykle pojedynczy filtr metalowy i nie wymagają stosowania żadnych dodatkowych wymiennych filtrów.

Jeśli chodzi natomiast o pochłaniacze, pracują one w układach zamkniętych, przez co ich wewnętrzna struktura wymaga nieco bardziej nieschematycznego podejścia. W odróżnieniu od poprzednio omówionego rozwiązania, ten rodzaj okapów nie „wyciąga” bowiem powietrza z kuchni, lecz oczyszcza je z pary wodnej, dymu, tłuszczu oraz niepożądanego zapachu, a następnie wpuszcza z powrotem do pomieszczenia. Z uwagi na ów fakt, posiadanie pochłaniacza wiąże się z koniecznością regularnej wymiany jego filtrów, dzięki którym jest on w stanie efektywnie wykonywać swoją pracę.

Wiedząc już zatem z czego wynika konieczność stosowania filtrów w okapach kuchennych, przejdźmy do krótkiego scharakteryzowania ich najistotniejszych, występujących na rynku rodzajów. Są to przede wszystkim filtry:

  • Węglowe, czyli stosowane powszechnie właśnie w obrębie pochłaniaczy, w przypadku których nie istnieje możliwość podłączenia do przewodów wentylacyjnych. Filtry tego typu występują w wariantach różnych pod względem wydajności oraz długości pracy bez konieczności ich wymiany, jednak z reguły zapewniają one efektywne oczyszczanie powietrza przez okres od kilku do kilkunastu miesięcy.
  • Metalowe – wspomniane wcześniej filtry, charakterystyczne przede wszystkim dla wyciągów. Ich sposób działania opiera się na metalowej siatce, której struktura blokuje przedostawanie się tłuszczu do wnętrza urządzenia. Do ich największych zalet należy bardzo duża trwałość oraz brak konieczności dokonywania wymiany – zamiast niej filtr wystarczy po prostu dokładnie wymyć.
  • Włókiennicze – najczęściej występujące w wariantach wykonanych z fizeliny lub specjalistycznego papieru. Ich podstawowym działaniem jest zatrzymywanie w ramach swojej struktury tłuszczu oraz wszelkich innych zanieczyszczeń, które mogłyby przedostać się do wnętrza okapu. W celu utrzymania wydajności należy wymieniać je średnio co 2 miesiące.
  • Syntetyczne – filtry działające na tej samej zasadzie, jak ich, opisywane wcześniej, włókiennicze odpowiedniki, jednak pozwalające na zmniejszenie częstotliwości wymiany do około 4 miesięcy. Przeważnie wytwarza się je z akrylu, odznaczającego się niezwykle skutecznym oczyszczaniem powietrza z wilgoci oraz brudu.

Na jakie parametry okapu zwrócić uwagę?

Po podjęciu decyzji odnośnie do docelowego rodzaju pożądanego przez nas okapu, w kolejnym kroku należy skupić się na odnalezieniu konkretnego modelu urządzenia. W tym celu warto wcześniej zaznajomić się z kluczowymi dla jakości jego pracy parametrami, do których zaliczamy przede wszystkim:

  • Wydajność – wyrażana w metrach sześciennych na godzinę. Czynnik ten informuje użytkownika o tym ile powietrza okap będzie w stanie oczyścić w trakcie jednej godziny. Przyjmuje się, że wydajność danego wyciągu lub pochłaniacza jest optymalna, w momencie w którym w ciągu 60 minut przefiltruje on sześciokrotnie całe znajdujące się w pomieszczeniu powietrze.
  • Poziom hałasu – parametr silnie powiązany z oferowaną przez okap maksymalną wydajnością pracy. Im urządzenie intensywniej filtruje, tym większy oczywiście generuje hałas. W większości przypadków głośność okapów kuchennych zamyka się w przedziale od 35 do 50 decybeli.
  • Ilość stopni dostępnych w ramach regulacji prędkości działania urządzenia – zalecamy kupować okapy posiadające przynajmniej trzy różne tryby pracy. Dzięki temu będziemy w stanie zarówno dostosować do naszych potrzeb prędkość filtrowania, jak i ograniczyć do koniecznego minimum ilość generowanego przez urządzenie hałasu.
  • Typ sterowania – jeśli chodzi o ten aspekt okapów kuchennych, wyróżnia się spośród niego dwa podstawowe rodzaje. Są nimi: sterowanie manualne, dokonywane za pośrednictwem suwaków oraz klasycznych przycisków, a także obsługa elektroniczna – przy użyciu panelu dotykowego. W tym drugim przypadku urządzenie dysponuje przeważnie również elektronicznym wyświetlaczem, zapewniającym możliwość szybkiego odczytu bieżących parametrów jego pracy.
  • Średnica wylotu – niezwykle istotna kwestia w obrębie okapów podłączanych do zewnętrznej sieci, bowiem informuje nas ona o tym, czy urządzenie będzie dobrze dopasowane do uwzględnionego w przypadku naszej kuchni przewodu wentylacyjnego.
  • Materiały i jakość wykonania, czyli parametry przekładające się na trwałość i niezawodność działania okapu. Zasadniczo na tego typu czynniki należy zwracać uwagę w ramach każdego sprzętu AGD.

Funkcje dodatkowe

Oprócz niezawodności działania i dużej wydajności pracy, porządny okap kuchenny powinien być również funkcjonalny. Spośród dodatkowych opcji użytkowych, na które należy zwrócić uwagę wybierając tego typu urządzenie, warto wymienić zatem m.in.:

  • Sensor zapachu – samoczynnie uruchamiający okap, w momencie zarejestrowania przez czujnik oparów oraz automatycznie wyłączający go, kiedy powietrze zostanie oczyszczone,
  • Wyłącznik czasowy – niezwykle przydatny kiedy chcemy uruchomić przewietrzanie kuchni tuż przed wyjście z mieszkania,
  • Minutnik – pozwalający na ustawianie przypomnień na tej samej zasadzie, jak np. budzik w telefonie,
  • System wyciszający – dodatkowy moduł istotnie redukujących głośność urządzenia,
  • Tryb intensywnego filtrowania – bardzo pomocny przy wzmożonym korzystaniu z kuchni lub w przypadku przypalenia potrawy,
  • Cyfrowy wyświetlacz – wspomniany przy okazji omawiania okapów sterowanych elektrycznie,
  • Kontrola stanu filtrów – czujnik informujący o konieczności dokonania wymiany lub czyszczenia filtrów.

Montaż okapu

Montaż konkretnego okapu uzależniony jest przede wszystkim od jego rodzaju, w związku z czym ciężko jest podać jeden prosty schemat na przeprowadzenie tej czynności. W ramach ogólnych założeń można przyjąć, że wyciągi przytwierdzane są najczęściej do ścian lub sufitów (ponieważ muszą zostać połączone z systemem wentylacyjnym uwzględnionym w konstrukcji budynku), zaś docelowa lokalizacja pochłaniaczy może być niemal dowolna: od wspomnianych już ścian i sufitów, przez dolne krawędzie szafek, aż po blaty kuchenne.

Przeprowadzenie samodzielnego montażu okapu – z uwagi na bezpieczeństwo oraz ryzyko uszkodzenia lub nieprawidłowego zainstalowania urządzenia – zalecamy wyłącznie osobom posiadającym doświadczenie w tego typu pracach wykończeniowych.