W polskich pasiekach można spotkać naprawdę wiele różnorodnych typów uli. Nie da się ukryć, że najpopularniejsze z nich to ule warszawskie – zarówno zwykłe jak i poszerzone, ule Dadanta lub ule drewniane wielkopolskie. Stosunkowo rzadko stosuje się w Polsce ule Apipolu, ule Langstrotha, ule korpusowe lub wielokorpusowe ule Ostrowskiej.
Oczywiście nie są to jedyne typy uli. W polskich pasiekach widujemy również takie ule, jak szafkowe ule słowiańskie, zwane inaczej ulami Ciesielskiego lub rozmaite rodzaje uli, jak np. warszawskie poszerzone obniżone, ule wielkopolskie podwyższone lub odwrócone. Niektóre z nich to naprawdę oryginalne konstrukcje, które nie są dostępne nigdzie indziej. Mogą zdarzyć się także ule, które mają nawet kilkadziesiąt lat i wyróżniają się ogromną wartością historyczną oraz sentymentalną. Nie będą jednak one odpowiednie do nowoczesnego, sprawnie prosperującego pasiecznego gospodarstwa.
Jaki budulec na ul?
Jeśli chodzi o najpopularniejszy budulec uli, będzie to oczywiście drewno. Ule drewniane są najczęściej spotykane – nie tylko w polskich pasiekach, ale także na świecie. Można wykonać także ule z płyt pilśniowych, styropianu, słomy, poliuretanu.
W ostatnim czasie na popularności zyskują szczególnie ule styropianowe i poliuretanowe – w dużej mierze ze względu na swoją niewielką wagę, która znacząco ułatwia prowadzenie wędrownej pasieki.
Ule – podstawowy podział
Najprościej możemy podzielić ule na tzw. stojaki, leżaki oraz ule kombinowane. Podział ten głównie opiera się na tym, w jaki sposób w gnieździe ułożone są ramki. W stojakach pojemność gniazda jest powiększana w pionie – dostawiamy kolejne kondygnacje korpusów.
W ulach leżakach pojemność gniazda powiększa się w poziomie – dostawiamy kolejne ramki gniazdowe, z kolei w ulach kombinowanych stosuje się obie metody, tzn. dodaje się ramki w poziomie, a jednocześnie ustawiamy kolejne nadstawki.
Główne podziały
Ule możemy podzielić ze względu na wielkość ramki. I tak wyróżniamy kilka typów:
- ul warszawski zwykły – ramka 240×445 mm,
- ul warszawski poszerzony – ramka 300×435,
- ul Ostrowskiej – ramka 360×230 mm,
- ul wielkopolski – wielkość ramki 360×260 mm,
- ul Apipol – ramka 435×115 mm,
- ul Dadanta zmodyfikowany (wielokorpusowy) – ramka 435×230 mm,
- ul Langstrotha – ramka 448×232 mm,
- ul Dadanta – ramka gniazdowa 435×300 mm.
Podział ze względu na budowę
Można także podzielić ule dla pszczół ze względu na ich budowę. W tym przypadku mamy następujące typy:
- stojaki – w tym przypadku zwiększamy magazynową część poprzez rozbudowę pionową ula – wielkopolskie, Ostrowskiej, Langstroth,
- leżaki – powiększanie poziome ula w celu rozbudowanie pojemnością – wielkopolskie, warszawskie, warszawskie poszerzone,
- kombinowane – poszerzane w poziomie i w pionie.
Podział ze względu na materiał ula
Ule można także podzielić także ze względu na materiał, z jakiego zostały one wykonane. Można w ten sposób wyróżnić:
- ule drewniane,
- ule styropianowe,
- ule poliuretanowe.
Jak wybrać odpowiedni ul?
Nie musimy decydować się na wybór najpopularniejszych rozwiązań. Każde z nich będzie miało swoje wady i zalety. Z pewnością na samym wstępie zastanawiamy się, który ul będzie dla nas najlepszy. Odpowiedź jest prosta – każdy. Wszystko dlatego, że każdy ul będzie przystosowany do innej osoby. Najlepiej jest wybrać się lub zadzwonić do profesjonalnego sklepu pszczelarskiego i zapytać specjalistów, który wybór byłby dla nas najlepszy. Jednym z takich miejsc jest np. polecane przez wielu pszczelarzy Centrum Pszczelarskie Łukasiewicz, gdzie możesz zrobić zakupy zarówno stacjonarnie jak również przez internet.
Przykładowo, starszy pszczelarz będzie wybierał raczej ule wielkopolskie. Inne rozwiązanie mogłoby utrudniać podniesienie korpusu i zrobienie przeglądu. Wszystko zależy od tego, jakie mamy możliwości.
Rozwiązanie dopasowane do potrzeb
Możliwy jest także zakup pszczół wraz z ulem. Musimy jednak się zastanowić, jaki ul będzie dla nas odpowiedni. Nie jest zalecane kupowanie jakiegokolwiek ula lub zakup wszystkich typów.
Najlepiej sprawdzi się jedno rozwiązanie w pasiece, ewentualnie dwa rodzaje, jeśli chcemy mieć większą liczbę. W przypadku, gdy będziemy mieć słabszą rodzinę, będzie konieczne jej wzmocnienie poprzez dodanie czerwu z innego ula. Mając jeden typ, z łatwością to zrobimy.
Czy warto mieć różne ule?
Różne rodzaje mogą być problematyczne. Wszystko dlatego, że w momencie, gdy posiadamy różnorodne ule, ramka z silnej rodziny nie wchodzi do słabszej. Konieczne jest przycinanie czerwu.
W ten sposób zmarnujemy czerw, czyli niezwykle cenne pszczoły. Tego rodzaju postępowanie mija się zwyczajnie z celem. To dlatego konieczne jest staranne przemyślenie wyboru ula już na samym wstępie i wybranie dla siebie najlepszego rozwiązania.
Ule do przydomowych pasiek
W przypadku niewielkich, przydomowych pasiek, idealnie sprawdzą się ule warszawskie. Jeśli nie jesteśmy zawodowymi pszczelarzami, a jedynie hobbystami, będzie to dla nas strzał w dziesiątkę. Przede wszystkim ul warszawski jest wygodny. Z łatwością wyjmiemy ramki przy zbiorze miodu – nie potrzeba ogromnego doświadczenia i sprawności. Problemem może być jedynie oddzielanie miodni od gniazda.
Jak widać, jeśli tworzymy pasiekę, warto zapoznać się z różnymi rozwiązaniami. Jeśli nie jesteśmy do końca przekonani, wybierzmy dwa różne modele – nie więcej. W ten sposób przekonamy się, który nam najlepiej odpowiada.