Efektowne okiennice

Tradycyjne okiennice drewniane, ramowe, z wypełnieniem z płycin. Fot. Bartosz Nowacki

Dzięki nim stare domy wyglądają niesamowicie oryginalnie i stylowo. Mogą być jednak także eleganckim, urozmaicającym fasadę obramowaniem okien współczesnego domu. Mają też wiele zalet praktycznych.

W dawnych czasach, gdy okna ze szklanymi szybami były jeszcze w ogóle nie znane lub bardzo drogie, okiennice były przede wszystkim praktycznym elementem wyposażenia domu – chroniły przed wiatrem, zimnem, wścibstwem sąsiadów, złodziejami, a na południu Europy także przed zbyt intensywnym słońcem i upałem. Niestety, gdy upowszechniły się nowoczesne, szczelne okna z dużymi szybami, funkcje okiennic przejęły tańsze i łatwiejsze w montażu i obsłudze rolety i żaluzje. Mało kto przejmował się faktem, że rezygnacja z okiennic oznacza także pozbycie się wyjątkowej ozdoby domu.

Na szczęście czasy niewrażliwości na walory estetyczne stopniowo mijają i okiennice powoli wracają do łask architektów i właścicieli domów. Decydują o tym ich niepodważalne zalety. Są wyjątkowym detalem architektonicznym pozwalającym łatwo urozmaicić wygląd fasady niemal każdego domu. Dzięki nim nawet zwykły dom jednorodzinny może wyglądać elegancko i mieć swój niepowtarzalny charakter. Za montowaniem okiennic przemawiają także względy praktyczne: tak jak niegdyś pozwalają odizolować się od wścibskich sąsiadów, chronią przed nadmiernym nasłonecznieniem i przegrzaniem – jeśli mają wypełnienie z zamocowanych ukośnie listewek zapewniają korzystny przewiew i stałą wentylację. Zimą są dodatkowym elementem utrzymującym w domu ciepło – wynika to z faktu, że między zamkniętą okiennicą a oknem zawsze pozostaje warstwa powietrza, będąca dodatkową barierą dla chłodu z zewnątrz. Ponieważ współczesne okiennice są zamykane od środka są także dodatkowym elementem utrudniającym włamanie. By dobrze pełniły tę funkcję warto jednak zadbać o to, by miały mocną budowę i wzmocnione okucia.

Okiennice są wytwarzane z różnych materiałów. Najczęściej produkuje się je z drewna, aluminium oraz PCW.

Okiennice drewniane

W naszych warunkach klimatycznych najlepiej sprawdzają się okiennice z drewna sosnowego. Jego wielką zaletą jest fakt, że tylko nieznacznie reaguje na zmiany poziomu wilgotności, temperatury i naświetlenia. Inne gatunki drewna używane do produkcji okiennic (np. dąb, buk czy mahoń) ulegają wpływom zmiennych warunków pogodowych znacznie silniej.

Okiennice drewniane dzieli się dwa podstawowe typy budowy: tradycyjny, zwany także ciesielskim oraz ramowy. Te pierwsze są zbudowane z tworzących równą płaszczyznę desek grubości 25–30 mm. Deski są ułożone na styk i połączone za pomocą 2–3 poziomych drewnianych poprzeczek. By usztywnić okiennicę między poprzeczkami z reguły umieszcza się także ukośne zastrzały.

Okiennice ramowe pod względem konstrukcji przypominają okna – sztywność okiennicy nadaje prostokątna rama wykonana z litego lub klejonego drewna. Zamiast szyby mają jednak stałe lub ruchome wypełnienie. Wypełnienie stałe może mieć formę litych płycin, lub poziomych, zamontowanych pod kątem listewek, zwanych lamelami. Okiennice ramowe z wypełnieniem stałym można dość łatwo wyposażyć w okucia utrudniające włamanie. Wypełnienie ruchome ma formę obracających się wokół dłuższej osi poziomych lamelek, za pomocą których można regulować ilość wpadającego do środka domu światła. Kąt nachylenia lameli może być ustawiany np. za pomocą niewielkiej korbki.

Wszystkie okiennice drewniane mogą być malowane na różne kolory dopasowane odcieniem do koloru fasady, tak by ją urozmaicały. Do malowania używa się zarówno farb kryjących jak i częściowo transparentnych, pozostawiających delikatnie widoczny układ słojów (np. lazur).

Okiennice z tworzyw sztucznych

Nie są tak autentycznie eleganckie i stylowe jak okiennice drewniane, ale mają duże zalety użytkowe: nie odkształcają się, nie zmieniają koloru pod wpływem słońca, łatwo się je myje. Materiał, z którego się je wytwarza i technologia produkcji przypominają te stosowane przy wytwarzaniu okien PCW. Ramy są wykonane z profili z tworzywa sztucznego wzmocnionych profilami stalowymi. Z powodu stalowych wzmocnień okiennice z PCW mogą być cięższe ale i mocniejsze od drewnianych. Pod względem budowy okiennice z tworzyw sztucznych to modele ramowe. Wypełnienia najczęściej mają formę poziomych lameli oraz gładkich lub wytłaczanych płycin ocieplonych pianką poliuretanową. Wytłaczane płyciny mogą mieć powierzchnię imitującą deskowanie, drewniane szczebelki lub poziome i pionowe szprosy z osadzonymi między nimi płycinami.

Okiennice z PCW mogą być barwione w masie (białe lub brązowe) lub oklejone specjalnymi foliami imitującymi na powierzchni rysunek słojów drewna. Nawet jeśli okleina jest wysokiej jakości z bliska widać jednak, że nie mamy do czynienia z prawdziwym, szlachetnym drewnem.

Okiennice aluminiowe

To ciekawa propozycja do nowoczesnych domów jednorodzinnych. Są wytwarzane z profili aluminiowych, które mogą być wzmocnione profilami stalowymi. Można je także wyposażyć w okucia antywłamaniowe. Przy takiej konfiguracji mogą być dość skutecznym środkiem utrudniającym włamanie. Poza tym są łatwe do pielęgnacji i wyjątkowo trwałe. Niemal bez wyjątku są to typowe konstrukcje ramowe wypełnione gładkimi lub wytłaczanymi płycinami albo stałymi lub obrotowymi lamelami.

Wykorzystywane do produkcji okiennic profile aluminiowe pozwalają na zastosowanie wielu nowoczesnych rozwiązań technicznych. Okiennice takie mogą być wyposażone w system do automatycznego otwierania i zamykania albo rolety chroniące przed insektami. Służące do regulacji ilości wpuszczanego światła obrotowe lamele, dzięki specjalnym uszczelkom, po zamknięciu stają się całkowicie szczelne.

Okiennice z profili aluminiowych najczęściej mogą być malowane lub anodowane na dowolny kolor z palety RAL. Mogą też być oklejone specjalnymi foliami imitującymi powierzchnię różnych gatunków drewna.

Artykuł powstał przy współpracy z firmą WOKA Okna Bramy Ogrodzenia