Wentylacja jest niezbędna dla utrzymania w pomieszczeniach świeżego powietrza z odpowiednią mikroflorą. W Polskim budownictwie stosuje się najczęściej wentylację grawitacyjną. Korzystają z niej osoby przebywające w mieszkaniach, domach jednorodzinnych, a także zakładach przemysłowych czy budynkach użyteczności publicznej.
Zadania wentylacji
Do głównych zadań wentylacji należy stała wymiana powietrza wewnątrz budynków. Prawidłowo funkcjonujące systemy wentylacji powinny spełniać to zadanie niezależnie od pory roku.
Prawidłowa wymiana powietrza w pomieszczeniach jest ważna dla zdrowia przebywających w nich osób. Zła jakość powietrza może być przyczyną dyskomfortu, ale także wywoływać szereg mniej lub bardziej dokuczliwych dolegliwości. Można tu wymienić m.in. problemy z oddychaniem, podrażnienie błon śluzowych oraz oczu, a także bóle głowy.
Odpowiednia cyrkulacja powietrza wpływa również na odprowadzanie wilgoci z pomieszczeń, a tym samym uniemożliwia rozwój grzybów i pleśni szkodzących ludziom, ale też budynkom. Ponadto sprawny system wentylacyjny zapewnia bezpieczeństwo używania urządzeń gazowych, takich jak kuchenki, piekarniki, ale też piece. Prawo budowlane stawia dokładne wytyczne i wymogi dotyczące wentylacji w pomieszczeniach takich jak kuchnia czy kotłownia.
Naturalna wentylacja grawitacyjna
Wentylacja grawitacyjna jest najczęściej stosowana w budownictwie przede wszystkim ze względu na swoją uniwersalność, prostotę wykonania i niskie koszty instalacji i eksploatacji. Bezpieczeństwo i niskie koszty zapewnia brak wykorzystania zasilania elektrycznego do jej działania. Może być więc stosowana w większości pomieszczeń, również tych, w których pracują urządzenia gazowe.
Wentylacja grawitacyjna działa wykorzystując pionowe kanały wywiewne. To właśnie poprzez pionowe kominy wentylacyjne następuje wymiana powietrza. Jest to metoda naturalna, gdyż na jej działanie wpływają różnice temperatur zewnątrz-wewnątrz budynku oraz wiatr.
Jakie wady ma wentylacja grawitacyjna?
W związku z wykorzystaniem do działania naturalnych zjawisk atmosferycznych, wentylacja grawitacyjna ma jedną wadę: funkcjonuje prawidłowo w temperaturze do 12 stopni Celsjusza. W cieplejsze dni, gdy różnice temperatur wewnątrz budynku i na zewnątrz są niewielkie, naturalna wymiana powietrza jest utrudniona. Zimą natomiast ciepłe powietrze może być wywiewane z pomieszczeń, co może przyczynić się do wzrostu kosztów ogrzewania.
Właśnie dlatego zaleca się stosowanie wentylacji grawitacyjnej uzupełnionej o mechaniczną – w niej wykorzystuje się wentylatory, które mogą wywołać ruch powietrza w przewodach wentylacyjnych nawet gdy różnice temperatur są niewielkie.
Wentylator mechaniczny
Prawidłowe działanie wentylacji
Warto zauważyć, że prawidłowe działanie wentylacji oznacza, że w ciągu godziny następuje pełna wymiana powietrza – wpływa tyle powietrza, ile wynosi kubatura pomieszczenia. W warunkach, gdy wentylacja grawitacyjna nie spełnia tego zadania, z pomocą mogą przyjść właśnie mechaniczne wentylatory, wymuszające ruch powietrza.
Do największych problemów, z jakimi możemy borykać się, posiadając wentylację grawitacyjną można zaliczyć tzw. ciąg wsteczny. Występuje on, gdy powietrze zamiast wydostać się z pomieszczenia, zostaje przez kratkę wentylacyjną wdmuchane z powrotem do jego wnętrza. Jest to zjawisko niebezpieczne szczególnie w pomieszczeniach takich jak łazienka, w której funkcjonuje piec gazowy lub salon z kominkiem w trakcie spalania ognia. W takich sytuacjach spaliny wracające do pomieszczenia mogą być wręcz zagrożeniem dla zdrowia i życia domowników.
Co ma wpływ na ciąg wsteczny?
Na ciąg wsteczny ma wpływ nieprawidłowe funkcjonowanie przewodu kominowego, spowodowane zatkaniem komina, jego wadami konstrukcyjnymi czy nawet zbyt szczelnymi oknami. Złe funkcjonowanie wentylacji wpływa nie tylko na ciąg wsteczny, ale też na wzrost wilgotności w pomieszczeniach, co sprzyja rozwojowi pleśni i grzybów.
Bardzo istotne w prawidłowym działaniu wentylacji naturalnej jest zapewnienie przepływu powietrza. Oznacza to, że okna powinny być rozszczelnione i możliwie często otwierane. Większość nowoczesnych okien ma wbudowane mikro nawiewniki – można je zainstalować również w starszych modelach stolarki okiennej. Pod żadnym pozorem nie powinno się też zasłaniać kratek wentylacyjnych, które umieszczane są najczęściej w pomieszczeniach pozbawionych okien.
Zachowanie prawidłowego funkcjonowania wentylacji wymaga też jej regularnego sprawdzania i konserwacji. Warto przynajmniej raz w roku dokonać kontroli stanu technicznego przewodów kominowych i wentylacyjnych, które powinny być też regularnie czyszczone przez kominiarzy.