Narzędzia wymagają mniej lub bardziej pracochłonnej konserwacji, ostrzenia i pielęgnacji. Nie wolno żałować czasu na te czynności, ponieważ bez dbałości o sprzęt nie da się osiągnąć zadowalających wyników. Chyba że do każdego zadania będziemy kupować nowe narzędzia.

Bartosz Nowacki

W zasadzie każde narzędzie wymaga zabiegów pielęgnacyjnych. Chociażby oczyszczenia po pracy z żywicy, kleju, wiórów i innych zanieczyszczeń, osuszenia oraz posmarowania stalowego ostrza, żeby nie pokryło się rdzą. Do czyszczenia narzędzi stalowych nie powinno używać się wody, ponieważ nie do końca osuszone, szybko zardzewieją. Najlepiej stosować specjalne preparaty do czyszczenia narzędzi, powszechnie dostępne środki konserwująco-czyszczące (np. WD-40), rozcieńczalniki. Np. jeśli brzeszczot piły lub wyrzynarki jest pobrudzony żywicą, można go oczyścić za pomocą szmatki lub tamponu zamoczonego w spirytusie lub rozcieńczalniku (np. nafcie). Szczęki różnego rodzaju szczypiec czyści się preparatami do czyszczenia na sucho oraz szczotką drucianą. Gdy są już całkowicie czyste i suche, można nanieść na przegub odrobinę smaru lub kroplę oleju do konserwacji narzędzi.

Efektywna pielęgnacja narzędzi

Pielęgnacja narzędzi

Właściwie przechowywane narzędzia. Fot. shedplanscourse.com

Pilniki oczyszczamy z wiórów za pomocą drucianej szczotki, ruchami równoległymi do układu zębów. Do czyszczenia pilnika można użyć także metalowego szpikulca, ale musi on być zrobiony z miękkiego metalu (np. mosiądzu lub miedzi). Absolutnie nie należy, by oczyścić pilnik, uderzać nim o inny przedmiot, ponieważ możemy uszkodzić jego zęby lub nawet go złamać.

W przypadku młotków należy dbać o to, by były suche, a na obuchu nie pojawiła się rdza. Jeśli podczas pracy młotek zmókł, należy go po niej starannie osuszyć, a obuch nasmarować olejem do konserwacji narzędzi. Jeśli wiemy, że będziemy pracować młotkiem podczas deszczu, powinniśmy zabezpieczyć obuch olejem lub smarem przed pracą.

Ważne jest także odpowiednie przechowywanie narzędzi. Miejsce przechowywania powinno być przede wszystkim suche, ponieważ wilgoć szkodzi zarówno stalowym jak drewnianym elementom. Korzystne jest trzymanie narzędzi w szafie, tak by podzielone na grupy narzędzia były odpowiednio poukładane lub pozawieszane – dzięki temu łatwiej się je znajduje i nie ma ryzyka przypadkowego skaleczenia. Jeśli nie mamy aż tyle miejsca do dyspozycji możemy przechowywać narzędzia w skrzynce narzędziowej. Jednak aby się w niej nie tępiły ani wzajemnie nie uszkadzały, powinny być przechowywane w nakładkach chroniących ostrze lub część roboczą. Dzięki takim nakładkom, w postaci plastikowej listwy lub osłonki, narzędzia są stale gotowe do użycia ale leżą oddzielone do siebie. Osłony na piły ręczne można wykonać samodzielnie, np. z plastikowych listew wsuwanych, służących do bindowania dokumentów. Pilniki można zabezpieczać za pomocą plastikowych lub gumowych rurek.

Pielęgnacja narzędzi

Strug. Fot. Julo, CC BY -SA 1.0, via Vikimedia Sommons

Strugi ręczne należy zawsze przechowywać z nożem całkowicie wsuniętym w kadłub (oprawę) struga. Wszystkie metalowe części struga przed dłuższym przechowywaniem warto pokryć delikatnym filmem ze środka konserwującego (np. oleju). Przed ponownym użyciem należy usunąć środek konserwujący za pomocą preparatu do czyszczenia na sucho, tak by nóż nie pozostawiał na drewnie tłustych plam.

W przypadku większości narzędzi ze stalowymi ostrzami, które ulegają zużyciu, po pewnym czasie intensywnej pracy trzeba je naostrzyć, a następnie zabezpieczyć ostrze smarem lub olejem, chroniącym przed rdzewieniem. Narzędzia służące do obróbki drewna lub mające styczność z obrabianym drewnem, nie powinny być jednak pokryte zbyt grubą warstwą preparatu służącego do konserwacji, ponieważ pozostałości oleju na narzędziu mogą pozostawić ślady na drewnie.

Pielęgnacja narzędzi

Kliny do zabezpieczania obucha młotka na trzonku. Fot. eshop.pronar.com.pl

Podczas przeglądu narzędzi warto sprawdzić także, czy uchwyty narzędzi nie są poluzowane – jeśli podczas pracy uchwyt niespodziewanie zsunie się, można się dotkliwie pokaleczyć. Luźne trzonki młotków i siekier bezzwłocznie zabezpieczamy, np. za pomocą specjalnego stalowego klina lub kompletu naprawczego, składającego się z drewnianego klina i stalowej tulei (pierścieniowego klina stalowego). Luźne rękojeści pilników i dłut wymienia się na nowe.

Pielęgnacja narzędzi

Kliny pierścieniowe różnych rozmiarów, służące do bezpiecznego mocowania i zabezpieczania obucha młotka lub siekiery na trzonku. Fot. eshop.pronar.com.pl