Spora część polskich domów jest wyposażona w wentylację naturalną (grawitacyjną). Ze względu na zmienność warunków atmosferycznych, nie zawsze działają one na tym samym poziomie. Nierzadko bywają niedostatecznie skuteczne, często też przesadnie wychładzają budynek. Dlatego warto upewnić się, że przewody wentylacyjne są odpowiednio zaprojektowane, a każde pomieszczenie ma zapewniony dopływ świeżego powietrza. Przeczytaj nasz artykuł, a dowiesz się jak zadbać o prawidłową wentylację w domu.

Dlaczego wieje z kratki wentylacyjnej

Sytuacje, gdy z kratek wentylacyjnych zaczyna napływać powietrze do wnętrza pomieszczeń, ma najczęściej miejsce w okresie zimowym. Dzieje się tak, ponieważ dochodzi do odwrócenia ciągu wentylacyjnego (określa się to także ciągiem wstecznym), czego przyczyną jest niedostateczny nawiew powietrza. Problem ten pojawia się najczęściej w mieszkaniach o co najmniej dwóch kanałach kominowych – spalinowym i wentylacyjnym. Spowodowany uruchomieniem ogrzewania wzrost strumienia powietrza w kanale dymowym prowadzi do gwałtownego spadku ciśnienia w pomieszczeniu pozbawionym nawiewu. W konsekwencji powietrze, które potrzebne jest do procesu spalania, zasysane będzie najprostszą drogą – kanałem wentylacyjnym (kratką). Napływające w ten sposób zimne powietrze wychładza powierzchnię kanału, potęgując uczucie chłodu. Istnieje także niebezpieczeństwo zassania spalin kanałem wentylacyjnym, jeśli oba przewody znajdują się blisko siebie. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku okapów o zbyt słabym nawiewie lub źle zaprojektowanych wylotów w kominie.

Blokowanie kratki wentylacyjnej – skutki

Przedstawiona wyżej sytuacja kończy się najczęściej w jeden sposób – zatkaniem kratek wentylacyjnych przez mieszkańców. Jest to bardzo zła decyzja i na dłuższą metę wiąże się z pogorszeniem stanu zdrowia, a w ekstremalnych przypadkach także z utratą życia. Przykładowe skutki tego procederu to:

    • zroszone szyby – pierwsza oznaka niedziałającej wentylacji
    • rozwój pleśni i grzybów w przewodach wentylacyjnych i na ścianach pomieszczeń
    • pogorszenie samopoczucia mieszkańców, związane z brakiem świeżego powietrza
    • pogorszenie się koncentracji, jak wyżej
    • problemy zdrowotne – alergie, przewlekłe bóle głowy, astma, spowodowane gromadzącymi się w zablokowanym przewodzie wentylacyjnym zanieczyszczeniami i drobnoustrojami
    • zatrucie tlenkiem węgla – w przypadku pomieszczeń z otwartym spalaniem, np. kuchnia, łazienka, salon z kominkiem

Podobne problemy mogą się także pojawić w przypadku, gdy założone są nowoczesne, szczelne okna. Jak powszechnie wiadomo, z tlenkiem węgla, czyli czadem, nie ma żartów i lepiej, zamiast zatykać kratki, postarać się o polepszenie wentylacji w domu. Poniżej znajduje się kilka propozycji pozwalających to osiągnąć.

Prawidłowo zamontowana kratka wentylacyjna

Sposoby zapewnienia prawidłowej wentylacji

Polepszenie działania wentylacji grawitacyjnej daje wiele korzyści. Pozwala nie tylko zaoszczędzić na ogrzewaniu, ale także wpływa na polepszenie samopoczucia mieszkańców i zmniejsza ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych. Oto kilka przykładowych sposobów zapewnienia prawidłowej wentylacji.

Nawiewniki okienne

Urządzenia montowane w oknie, pozwalające zachować ciągły dopływ świeżego powietrza nawet przy jego szczelnym zamknięciu. Dostępne na rynku produkty różnią się zasadą działania, stopniem izolacji akustycznej oraz wydajnością. Na podstawie zasady działania, wyróżnia się 3 ich grupy:

  • nawiewniki higrosterowane – wykorzystuje się w nich higrometry z taśmą poliamidową. Poziom ich otwarcia zależny jest od wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniu, przez co dostosowują się do aktualnych potrzeb użytkownika. Wilgotność względna zależy m.in. od poziomu zanieczyszczenia powietrza wynikającego z wykonywania czynności, np. oddychania, pocenia się, prania, gotowania itp. Im wyższa wilgotność, tym bardziej otwarty nawiewnik i większy dopływ świeżego powietrza. Nawiewniki tego typu nie wymagają obsługi, posiadają jednak opcję zablokowania w pozycji minimalnej,
  • nawiewniki ciśnieniowe – również samoregulujące, nazywane stałoprzepływowymi, gdzie wielkość przepływu nie zależy w nich od różnicy ciśnień na zewnątrz i wewnątrz pomieszczenia. Nawiewniki z tej grupy posiadają także blokady, które przy określonej wydajności nie pozwalają zwiększać przepływu, np. przy silnych podmuchach wiatru. Wyposażone są także w ręczne blokady w pozycji minimalnej
  • nawiewniki sterowane ręcznie – użytkownik sam ustawia poziom ich otwarcia, decydując o ilości dostarczanego powietrza. Nie chronią jednak przed nadmiernym napływem i nie uwzględniają zmian parametrów powietrza wewnątrz budynku.

Budowę, zasadę działania oraz porady dotyczące prawidłowego montażu nawiewników okiennych znaleźć można pod adresem https://brevis.com.pl/

Biała kratka wentylacyjna

Nawiewniki ścienne

Urządzenia tego typu są większe od tych okiennych i najczęściej montuje się je w rurze umieszczonej w ścianie, na wysokości minimum 2 m nad podłogą. Najlepiej instalować je nad grzejnikiem – napływające powietrze od razu nagrzeje się, spływając ku podłodze. Łatwy dostęp do znajdującego się w nich filtra pozwala czyścić je w prosty sposób, umożliwiając bezwysiłkową konserwację. Występują w nich takie same rodzaje regulacji jak w przypadku nawiewników okiennych oraz dodatkowo termostatyczny – poziom otwarcia zależy w jego przypadku od różnicy temperatur wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia.

Nasady kominowe

Są to urządzenia montowane na szczycie komina, których podstawową funkcją jest osłona komina przed wiejącym wiatrem i stabilizacja oraz wspomaganie ciągu kominowego – z mieszkania na zewnątrz. Mogą również chronić przewód kominowy przed opadami deszczu, jednak do prawidłowego spełniania tej funkcji niezbędne jest zamontowanie dodatkowo tzw. odstojnika na wodę. Materiał, z którego wykonano nasadę, powinien być dostosowany do rodzaju komina – spalinowe i dymowe wymagają odporności na kwasy, którą zapewnia np. chromonikiel, a na wentylacyjnych ważna jest głównie odporność na warunki atmosferyczne, do czego wystarczy np. ocynkowana blacha. Wyróżnia się kilka rodzajów nasad:

  • stałe – podstawowy typ, bez ruchomych elementów. Wykorzystują energię kinetyczną wiatru do wspomagania ciągu
  • obrotowe – wyposażone w obrotowe głowice, wprawiane w ruch siłą wiatru
  • hybrydowe – w czasie wiatru działają jak obrotowe, gdy jednak jest on za słaby, wykorzystują silnik elektryczny
  • samonastawne – ustawiają się zawsze w kierunku wiejącego wiatru
  • mechaniczne – wykorzystują mechaniczny generator ciągu, przez co spełniają swoją funkcję nawet w całkowicie bezwietrzną pogodę

Uchylanie okien

Jest to najprostsza, a zarazem najbardziej uciążliwa metoda, sprawdzająca się tylko na krótką metę, np. podczas pracy okapu. Nie dość, że trzeba pamiętać o otwartych oknach w przypadku wyjścia z mieszkania, także zakres regulacji jest raczej mały (głównie min – max) i ciężko w ten sposób zrównoważyć przepływ powietrza. Nie wspominając już o możliwości uszkodzenia otwartego okna w wyniku silnych wiatrów i marnotrawstwie energii cieplnej w okresach grzewczych.

Podsumowanie

Przyczyną nawiewów zimnego powietrza z kratek wentylacyjnych jest zjawisko ciągu wstecznego, spowodowane niedostatecznym nawiewem powietrza. Zatykanie kratek nie jest w tym przypadku dobrym wyjściem, wiąże się bowiem z pogorszeniem się jakości powietrza w pomieszczeniu i na dłuższą metę może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia lub nawet zagrożenia życia. Dzieje się tak, ponieważ w zablokowanym przewodzie rozwijają się pleśnie, grzyby i drobnoustroje, a w pozbawionym wentylacji pomieszczeniu z otwartym spalaniem, np. kuchnia z kuchenką gazową lub łazienka z gazowym piecykiem do podgrzewania wody, może dojść do zatrucia się tlenkiem węgla. Ten sam problem dotyczy zbyt szczelnych okien. O wiele przyjaźniejszym dla domowników rozwiązaniem jest skorzystanie z urządzeń usprawniających wentylację jak na przykład nawiewniki okienne lub ścienne. Oba te urządzenia posiadają modele automatyczne, pozwalające zapewnić odpowiedni nawiew powietrza bez konieczności ręcznej regulacji.