Wyposażenie warsztatu

Fot. Festool

Choć żyjemy w czasach, w których w zasadzie przy każdej awarii, remoncie czy modernizacji mieszkania możemy zatrudnić fachowca, w przypadku niektórych zadań facetowi nie wypada wysługiwać się innymi. Każdy powinien umieć odetkać odpływ pod umywalką, zawiesić obraz lub zamontować dzwonek na kierownicy roweru. Nie da się tego zrobić bez zastawu najpotrzebniejszych narzędzi.

Zapotrzebowanie na narzędzia rośnie, gdy mamy nieco większe ambicje i chcemy nie tylko przeprowadzać podstawowe naprawy, lecz także stać się majsterkowiczem. Określenie to dzisiaj nie brzmi zbyt dumnie, dlatego część pasjonatów wykonywania najróżniejszych, niekiedy zaskakujących zadań własnymi rękami, woli porównywać się do filmowego bohatera McGyvera, byłego agenta służb specjalnych, który słynął z umiejętności niestandardowego wykorzystywania przedmiotów codziennego użytku. Tak czy inaczej chodzi o własnoręczne naprawianie przedmiotów codziennego użytku, budowanie nowych, samodzielne przeprowadzanie remontów i modernizacji, radzenie sobie w każdej, niekiedy niespodziewanej sytuacji za pomocą powszechnie dostępnych środków.

Niezależnie od umiejętności i doświadczenia do majsterkowania potrzebny nam mniej lub bardziej bogato wyposażony warsztat (lub choćby mini warsztat, mieszczący się w dużej skrzyni na narzędzia), dostosowany pod względem doboru narzędzi do naszych ambicji oraz możliwości. Doświadczeni majsterkowicze i profesjonaliści twierdzą zwykle, że należy kupować najlepsze narzędzia, na jakie nas stać, ponieważ kupowanie tanich to tylko pozorna oszczędność. W ogólnym zarysie z taką filozofią można się zgodzić, ale jedynie w granicach rozsądku.

Profesjonalne czy dla majsterkowiczów?

Narzędzia profesjonalne charakteryzują się bardzo wysoką jakością ale są też bardzo drogie, dlatego jeśli nie chcemy pracować bardzo intensywnie, możemy poprzestać na narzędziach przyzwoitej jakości ze średniej półki. Fot. NWS

Nie ma sensu kupowanie drogich profesjonalnych narzędzi, jeśli mamy zamiar pracować nimi sporadycznie – np. gdy zmusi nas do tego życie i będzie trzeba coś naprawić lub gdy żona wreszcie dopnie swego i zmusi nas do zawieszenia obrazu po roku przypominania. Z drugiej strony warto pamiętać, że najtańsze narzędzia z reguły nie wytrzymują długo i bardzo rzadko pozwalają na perfekcyjne lub choćby zadowalające wykonanie zadania. Dlatego jeśli mamy zamiar używać narzędzi, a nie jedynie trzymać je w szufladzie na pokaz, sensownym kompromisem jest kupowanie narzędzi ze średniej półki, które nie są zbyt drogie i pozwalają na efektywną realizację większości zadań. W miarę doskonalenia umiejętności i podejmowania się coraz bardziej skomplikowanych zadań, możemy uzupełniać podstawowy zestaw narzędziami i elektronarzędziami coraz wyższej jakości i coraz bardziej wyspecjalizowanymi.

O jakości wielu narzędzi ręcznych często świadczą informacje z jakiego materiału zostały wykonane. Jednak ocena nie zawsze jest dziecinnie prosta, ponieważ w przypadku różnych rodzajów narzędzi, różne stopy mają najbardziej pożądane właściwości. W przypadku narzędzi z ostrzem (np. dłut), zwykła stal węglowa niekiedy może pozwalać na uzyskanie lepszych ostrzy niż niewłaściwie dobrana stal stopowa, ponieważ uzyskanie wysokich parametrów dotyczących jednej z cech, skutkuje obniżeniem parametrów pozostałych właściwości. Np. uzyskanie wysokiej twardości oznacza zmniejszenie udarności stali. W przypadku dłut największą rolę spełnia niewątpliwie węgiel, który odpowiada za ostrość narzędzia i ma wpływ na jego odporność na zużycie. Efektem zastosowania niewłaściwej stali są np. noże, które owszem są nierdzewne, ale stosunkowo źle tną, bo trudno je dobrze naostrzyć. Aby zatem umieć wybrać dobre narzędzia, trzeba zdobyć podstawowe informacje na ich temat.

Ostrożnie z taniochą

Z dużą ostrożnością trzeba traktować narzędzia oferowane na wyprzedażach lub duże zestawy narzędzi w niskich cenach. Wszyscy fachowcy potwierdzą, że lepiej mieć jedno wiertło wysokiej jakości niż cały zestaw wierteł, które szybko stępią się przy pierwszym wierceniu.

Warto zwracać uwagę także na to z czego wykonane są rękojeści lub okładziny rękojeści narzędzi. Niektóre są wykonane z wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA lub z ang. PAH). Substancje te mogą mieć silne właściwości genotoksyczne, mutagenne oraz kancerogenne. Należy unikać bezpośredniego kontaktu z zawierającymi je tworzywami, ponieważ przez skórę mogą dostawać się do organizmu. Nie da się co prawda na pierwszy rzut oka stwierdzić z czego została wykonana rękojeść – wymaga to analiz laboratoryjnych – ale pomocą może być nasz zmysł powonienia. Jeśli okładzina narzędzia intensywnie pachnie gumą i chemikaliami, lepiej nie wybierać takiego narzędzia.

Wyposażenie warsztatu - podstawowy zestaw narzędzi przydatny w przydomowym warsztacie. Fot. Bartosz Nowacki

Podstawowy zestaw narzędzi przydatny w domu i przydomowym warsztacie. Fot. Bartosz Nowacki

Wyposażenie warsztatu – podstawowe narzędzia

Nie da się opisać wszystkich rodzajów najważniejszych narzędzi w jednym artykule, dlatego tutaj zostaną tylko wymienione. Szczegółowe opisy i porady jak wybierać poszczególne narzędzia, zamieszczamy w osobnych artykułach.