Do malowania nie potrzeba wielu narzędzi. Nie obejdziemy się jednak bez odpowiednich pędzli i wałków. Wbrew pozorom wybór właściwego narzędzia nie jest taki prosty – zarówno pędzel jak i wałek muszą być dobrane do rodzaju farby, jaką będziemy malować.
Nie trzeba być wykwalifikowanym malarzem, by samodzielnie pomalować mieszkanie, meble lub płot. Jeśli chcemy uzyskać estetyczny efekt musimy jednak sięgnąć po farbę lub lakier dobrej jakości i użyć do malowania właściwego pędzla i wałka. Przy zakupie potrzebnego sprzętu nie należy oszczędzać, ponieważ narzędziami wysokiej jakości pomalujemy szybciej i dokładniej. Dzięki nim nie będziemy też mieli kłopotu z wypadającym włosiem i nieestetycznymi zaciekami.
Pędzel i wałek
powinien dobrze chłonąć farbę, utrzymywać ją tak, by nie kapała, i równomiernie ją rozprowadzać.
Podczas wyboru pędzla lub wałka przede wszystkim musimy uwzględnić rodzaj farby (lakieru), którą będziemy malować. Warto wziąć pod uwagę także rozmiary i kształt malowanych powierzchni. Profesjonaliści kierują się przy tym prostą regułą: im większe powierzchnie, które mają być malowane, tym większy pędzel lub wałek. Dlatego innych pędzli i wałków używa się do malowania ścian, a innych do malowania przedmiotów o okrągłych, zakrzywionych, skomplikowanych kształtach, np. grzejników.
Wysokiej jakości pędzel musi mieć gęste, zbite i równe włosie, włókna nie mogą być rozczapierzone, tych krótkich nie może być więcej niż długich. Fot. Anza
Przy zakupie pędzli musimy sprawdzić czy włosie nie wypada, czy jest gęste, czy włókna nie są rozczapierzone (powinny być ułożone równolegle) i równie gęste na całej długości – włókien krótkich nie powinno być więcej niż długich. Istotna jest grubość i gęstość włosia, ponieważ pędzle z rzadkim włosiem trzeba częściej zanurzać w farbie, co może mieć niekorzystny wpływ na jakość powłoki malarskiej.
Nie bez znaczenia jest także jakość trzonka. Najtańsze pędzle dość często mają trzonki ze słabo zaimpregnowanego drewna, które zaczynają pęcznieć, gdy pędzel na dłuższy czas zanurzymy w wodzie. Aby uniknąć tego rodzaju niespodzianek najlepiej kupować nieco droższe pędzle sprawdzonych producentów oraz pędzle z trzonkami wykonanymi z tworzywa sztucznego. Najdroższe pędzle markowych producentów mają drewniane trzonki zaimpregnowane i polakierowane tak dobrze, że zanurzanie w wodzie zupełnie im nie szkodzi.
Przy zakupie wałka do malowania farbami i lakierami wodorozcieńczalnymi należy sprawdzić, jak gęste jest runo. Po rozchyleniu runa na boki nie powinno być widać korpusu wałka, do którego jest ono przymocowane. W tym przypadku także warto kierować się prostą zasadą, która mówi że im gęstsze jest runo, tym więcej farby wałek wchłania i tym lepiej się ją rozprowadza. Droższe wałki są wyraźnie trwalsze od tanich i rzadziej gubią włókna runa.
Najważniejsze rodzaje pędzli i wałków
Pędzle i wałki do preparatów wodorozcieńczalnych
Farby i lakiery wodorozcieńczalne (akrylowe, lateksowe) należy nanosić pędzlami z włosiem z włókien sztucznych lub z włosiem będącym mieszaniną włókien sztucznych i naturalnych. Włókna sztuczne mają tę zaletę, że nie pęcznieją pod wpływem wody. Wielu producentów oznacza pędzle do preparatów wodorozcieńczalnych kolorem niebieskim na końcu trzonka. Wałki do preparatów wodorozcieńczalnych najczęściej są wykonane z pianki pokrytej runem z włókien sztucznych.
Pędzel angielski z uchwytem dwukomponentowym do farb wodorozcieńczalnych. Fot. Profix/Proline
Pędzle i wałki do farb ściennych – w narożnikach i przy krawędziach ścian farby ścienne najwygodniej nanosi się małymi pędzlami z włosiem ze sztucznych lub sztucznych i naturalnych włókien albo specjalnymi wałkami do krawędzi lub narożników. Wałek do narożników ma kształt dwóch ściętych stożków połączonych podstawami i zazwyczaj jest osadzony na długim kabłąku. Duże powierzchnie najlepiej maluje się dużymi wałkami, wykonanymi z włókien syntetycznych. Wałki te różnią się między sobą grubością i długością runa. Te z dłuższym (20–25 mm) i grubszym runem są bardziej chłonne i wydajne. Używa się ich do nanoszenia farb o rzadkiej konsystencji i malowania chropowatych powierzchni, pozwalają też na głębsze wprowadzenie farby, np. w surowe tynki, struktury, baranki. Wałki z runem średniej długości (do 12 mm) służą do malowania farbami o średniej gęstości oraz do nanoszenia farby na ściany nierówne, lekko chropowate. Wałki z najkrótszym runem (do 8 mm) sprawdzają się przy malowaniu gładkich ścian i nanoszeniu farby o konsystencji żelu.
Ławkowiec. Fot. Anza
Do malowania ścian używa się także dużego pędzla, tzw. ławkowca. W miejscach trudno dostępnych, np. za grzejnikami, używa się specjalnego wałka o niewielkiej średnicy, osadzonego na długim, elastycznym kabłąku, lub kątowego (zakrzywionego) pędzla płaskiego.
Pędzel płaski kątowy. Fot. Flugger
Wałek mikrofibra do farb emulsyjnych akrylowych, lateksowych oraz emalii wodorozcieńczalnych. Fot. Dekoral Gold
Pędzle i wałki do farby akrylowych – emalie wodne (do drewna, metalu, aluminium, twardego PCW, podłoży mineralnych) można nanosić zarówno pędzlem, jak i wałkiem. Pędzle powinny mieć włosie z włókien sztucznych (minimum 50%), które nie pęcznieją po zetknięciu z farbą wodną. Wałki do farb akrylowych wytwarza się z pianki pokrytej powłoką welurową o jednolitym, gładkim runie długości do 3 mm. Dobre efekty daje też stosowanie wałków z mikrofibry.
Pędzle i wałki do lakierów wodorozcieńczalnych – wałki są wykonane z pianki i pokryte powłoką welurową z krótkim runem. Można używać także wałków sznurkowych. Pędzle muszą mieć włosie z włókien sztucznych.
Pędzle i wałki do preparatów rozpuszczalnikowych
Farby i lakiery na bazie rozpuszczalników (np. poliuretanowych lub alkidowych) najlepiej nakłada się pędzlami z naturalnym włosiem. Pędzle do preparatów rozpuszczalnikowych są niekiedy oznaczane na końcu trzonka kolorem czerwonym. Wałki do preparatów rozpuszczalnikowych muszą być wykonane z włókien odpornych na działanie rozpuszczalników.
Pędzle i wałki do farb rozpuszczalnikowych – pędzle mają włosie naturalne, wałki są wykonane z pianki i mają bardzo drobne pory, można używać także wałków z krótkim runem, które nie zatrzymuje powietrza. Najtańsze wałki z pianki o dużych porach tworzą w farbie pęcherze powietrza i pozostawiają szorstką powierzchnię.
Pędzel do preparatów rozpuszczalnikowych z drewnianą rączką i naturalnym włosiem. Fot. Profix Proline
Pędzle i wałki do lakierów rozpuszczalnikowych – wałki mają krótkie, gęste runo, odporne na rozpuszczalniki. Małe powierzchnie można malować pędzlem z całkowicie naturalnym włosiem.
Pędzle do malowania drewna
Pędzel do lazur. Fot. Bricoman
Niektórzy producenci wydzielają pędzle do malowania do drewna jako osobną grupę i oznaczają je na końcu trzonka kolorem brązowym. Pędzle te mają włosie z tworzywa sztucznego, mieszane lub naturalne, przytwierdzone do trzonka opaską z tworzywa sztucznego lub miedzi.
Pędzle do lazur i lakierobejc – mogą mieć włosie naturalne (o rozszczepionych końcówkach), syntetyczne (z kanalikami nabierającymi preparat) oraz mieszane.
Pędzel do bejc. Fot. Forch
Pędzle do bejc i impregnatów – mają włosie wykonane w całości lub w większości z tworzywa sztucznego (np. 70% włókien sztucznych, 30% naturalnych). Ponieważ zwykłe metalowe opaski do mocowania włosia wchodzą w reakcję z bejcą i mogą powodować przebarwienia, pędzle do bejc mają opaski z tworzywa sztucznego lub miedzi. Materiały te nie wchodzą w reakcję chemiczną z bejcą.
Artykuł przygotowany we współpracy z portalem deko-rady.pl/zrob-to-sam