Tarcze pilarskie

Fot. Graphite

Dziś trudno sobie wyobrazić wykonywanie poważnych prac stolarskich samymi narzędziami ręcznymi. Elektryczne pilarki tarczowe tną czysto, dokładnie i bez porównania szybciej. Tak jak w przypadku pił ręcznych, musimy jednak dobrać odpowiednią tarczę do zaplanowanego zadania.

W każdym specjalistycznym sklepie i markecie budowlanym bez problemu znajdziemy szeroką gamę pilarek tarczowych (ręcznych, ukosowych, stołowych). Oferta stosowanych w nich tarcz pilarskich jest równie bogata. Mamy do wyboru tarcze przeznaczone do cięcia rozmaitych materiałów w różnych warunkach, np. wszechstronne tarcze do różnych materiałów, uniwersalne tarcze do drewna, tarcze do szybkich cięć rozdzielających, tarcze do cięcia drewna konstrukcyjnego zawierającego np. gwoździe, tarcze do cięcia metali nieżelaznych, a nawet tarcze do cięcia stali. Jeśli optymalnie dobierzemy tarczę do wykonywanego zadania, praca będzie łatwa i szybka, a efekt zgodny z oczekiwaniami.

Producenci ciągle pracują nad nowymi zaawansowanymi technologiami, które umożliwiają wytwarzanie tarcz wysokiej jakości. Tarcze markowych producentów zapewniają dużą precyzję cięcia, niski poziom wibracji podczas pracy, niski poziom hałasu, szybko odprowadzają wióry i są bardzo trwałe. Są produkowane ze stali bardzo wysokiej jakości, poddawanej dodatkowej obróbce termicznej. Niektóre tarcze pilarskie są wyposażone w szczeliny dylatacyjne, czyli specjalne nacięcia w korpusie, które zmniejszają wibracje, redukują hałas i odprowadzają ciepło. Dzięki nim tarcza mniej się nagrzewa i jest trwalsza, a zatem można nią wykonać więcej precyzyjnych cięć. Tarcze wiodących producentów są obrabiane za pomocą lasera, który pozwala uzyskać idealnie płaską powierzchnię tarczy. Dodatkowa powłoka ze specjalnych stopów naniesiona na powierzchnie tarczy chroni ją przed korozją.

O przeznaczeniu tarczy decyduje jednak przede wszystkim liczba i kształt zębów. Od nich zależy także precyzja i szybkość cięcia. Tarcze z małą liczbą zębów (12–24) służą do szybkiego cięcia miękkiego drewna. Wycinają duże wióry, więc sprawdzają się przy zgrubnych cięciach rozdzielających. Tarcze z dużą liczbą zębów (30–96) są przeznaczone do powolnego cięcia precyzyjnego. Lepiej sprawdzają się także przy cięciu materiałów twardych, przy cięciach poprzecznych, skośnych lub kątowych. Niekiedy można nimi przecinać także tworzywa sztuczne z włóknem węglowym a nawet aluminium. Im twardszy i cieńszy jest przecinany materiał, tym więcej zębów powinna mieć tarcza. Fachowcy przyjmują także, że przy cięciu miękkiego i grubego drewna w jego przekroju powinny pracować jednocześnie 2–4 zęby. Przy cięciu twardych materiałów, w procesie piłowania powinno równocześnie uczestniczyć od 3 do 6 zębów. Liczba zębów równocześnie zaangażowanych w cięcie ma duże znaczenie, ponieważ gdy jest wystarczająca, tarcza pracuje bardziej stabilnie i nie występują niekorzystne drgania poprzeczne.

Wybieramy tarcze pilarskie wysokiej jakości

Tarcze pilarskie wysokiej jakości są wyposażone w zęby z przylutowanymi indukcyjnie ostrzami z węglików spiekanych lub węglików spiekanych powlekanych warstwą tytanu. Ostrza tego rodzaju z reguły są minimalnie szersze od grubości samej tarczy. Dzięki temu tarcza tnie bardziej płynnie i rzadziej zakleszcza się w przecinanym materiale. Zęby z ostrzami z węglików spiekanych mają i tę zaletę, że gdy się stępią, można je ponownie naostrzyć, a zatem tarcza może nam służyć dłużej.

Dobierając tarczę musimy wziąć pod uwagę także ustawienie i kształt zębów, ponieważ to one decydują o szybkości i precyzji cięcia oraz o tym, czy tarcza nadaje się do piłowania danego materiału. Geometria zębów i kształt krawędzi skrawających mają też wpływ na to, jaką moc musi mieć piła, by poradzić sobie z zaplanowanym zadaniem. Zęby na przemian skośne (raz w lewo, raz w prawo) służą do czystego i precyzyjnego cięcia wzdłużnego i poprzecznego drewna miękkiego i twardego, płyt z drewna klejonego i płyt wiórowych. Tarcze z naprzemiennymi zębami płaskimi i trapezowymi (te drugie mają oszlifowane 3 krawędzie) sprawdzają się przy cięciu twardego drewna, sklejki, płyt wiórowych, laminowanych płyt wiórowych, tworzyw sztucznych, pleksi, metali nieżelaznych. Gdy używamy tarczy z zębami płaskimi i trapezowymi jest mniejsze ryzyko wyszczerbienia kruchego laminatu.

Szybkość i precyzja cięcia, a także trwałość tarczy w dużym stopniu zależą od kąta natarcia, z jakim ząb uderza w przecinany materiał. Gdy musimy pociąć przedmioty, które prawdopodobnie zawierają ciała obce np. gwoździe, powinniśmy użyć tarczy, której zęby charakteryzują się dużym kątem natarcia – zamocowane klinowo zęby lepiej absorbują siłę uderzenia i są bardzie odporne. Specjalne tarcze używane przy trudnych pracach budowlanych mają zęby o kącie natarcia 15–20°. Zbliżony kąt natarcia mają także zęby tarcz, służących do szybkiego, zgrubnego cięcia. Tarcze do cięcia precyzyjnego mają zęby charakteryzujące się małym lub nawet ujemnym kątem natarcia  (0° do –5°). Takie zęby powoli tną materiał, skrawając cienkie wióry.